Czy Polacy pracują dużo i długo?

Ile pracuje Polak na etacie?

 

W Polsce ustawowy tygodniowy czas pracy wynosi 40 godzin. Przerwa wg Kodeksu Pracy powinna wynosić 15 minut dziennie na 8 godzin pracy. Zdarza się, że pracodawca wydłuża ją do 30 minut, przedłużając tym samym godziny pracy o kwadrans.

Znamy również przypadki, w których pracodawca ustala godzinną przerwę nie wydłużając czasu pracy, ale to bardzo rzadki przypadek. Jesteście ciekawi, jak sytuacja wymiaru pracy, urlopów oraz przerw wygląda zagranicą?

Czy Polacy pracują dużo i długo?
Źródło obrazka: pixabay.com/pl/users/StockSnap-894430/

CZAS PRACY

W ciągu tygodnia pracownik może przepracować najwyżej 48 godzin, a w ciągu roku ma prawo do co najmniej 4 tygodni wolnego. Takie wartości określiła dyrektywa numer 93/104 (EC) z dnia 23 listopada 1993 roku dotycząca aspektów organizacji pracy dla wszystkich zatrudnionych na terytorium Unii Europejskiej. Z przepisów unijnych wynika jednak pewien zakres swobody w regulowaniu kwestii wymiaru czasu pracy. Dlatego w państwach członkowskich Unii Europejskiej rozwiązania różnią się od siebie.

czas pracy
Czas pracy w Europie. Źródło: tvn24bis.pl

Portal tvn24 Biś donosi, że Polska jest jednym z krajów Europejskich, gdzie pracuje się najdłużej, tj. średnio 40-42,2 godzin tygodniowo. Podobne wyniki odnotowano w Czechach, Słowacji, Rumunii, Bułgarii, Grecji. Nieco mniej – od 38,6 do 40 godzin – w Portugalii, Słowenii, na Węgrzech i na Łotwie.

Pracownicy Hiszpanii, Francji, Włoch, Finlandii, Estonii, Litwy i Austrii spędzają w pracy średnio od 37 do 38,6 godzin, natomiast jeszcze krócej – 35 do 37 godzin – pracuje się w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Szwajcarii, Niemczech i w Belgii. Średnio 30-35 godzin pracują Irlandczycy [źródło]. Ich czas pracy był w ostatnich 30 latach mocno redukowany z 44 godzin tygodniowo.

W Gazecie Wyborczej możemy wyczytać, że to w Holandii pracuje się najkrócej. Portal CNNMoney wyliczył, że Holendrzy pracują średnio 29 godzin tygodniowo, a czterodniowy tydzień pracy jest w kraju niemal standardem. Prawo pracy chroni w tym kraju pracowników tymczasowych, zatrudnianych na krótki okres, a także tych niebędących na pełnym etacie. Do tego wszyscy pracownicy w Holandii mają dostęp do w pełni płatnego urlopu, urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego.

Na drugim miejscu wg CNNMoney znaleźli się Duńczycy z 33 godzinami pracy tygodniowo. System pracy w Danii jest podobny do tego w innych krajach skandynawskich, a pracownicy mają tam prawo do co najmniej pięciu tygodni płatnego urlopu rocznie.

Trzecie miejsce przypadło Norwegii, gdzie tak jak w Danii średni tygodniowy czas pracy to 33 godziny. Norweskie prawo umożliwia pracownikom minimum 21 dni płatnego urlopu w roku, a także pozwala rodzicom z małymi dziećmi do zmniejszania liczby godzin pracy w tygodniu. Ponadto urlop macierzyński może przedłużyć do 43 tygodni z pełnym wynagrodzeniem lub 53 tygodni po obniżonym wynagrodzeniu. [źródło]

Gdyby spojrzeć na temat czasu pracy z perspektywy całego życia prezentowałoby się to troszkę inaczej. Serwis Onet Biznes w maju tego roku opublikował artykuł, w którym autor twierdzi, że w Polsce wcale nie pracuje się tak długo.

Podobno ze statystyk wynika, że znajdujemy się w grupie państw, w których ludzie od ukończenia edukacji do osiągnięcia wieku emerytalnego pracują najkrócej. Zestawienie, które prezentują, opiera się na średniej długości pracy w poszczególnych państwach Europy wyliczonej przez Eurostat.

Średnia długość pracy w różnych krajach Europy

Kraj

Średnia długość pracy [lata]

Średnia długość pracy kobiet [lata]

Średnia długość pracy mężczyzn [lata]

Islandia

45,6

43,9

47,2

Szwajcaria

41,9

39,1

44,6

Szwecja

40,9

39,6

42,1

Holandia

39,8

37

42,4

Norwegia

39,5

38,3

40,6

Polska

32,2

29,6

34,7

Bułgaria

32

30,7

33,2

Grecja

32

27,9

36

Chorwacja

31

28,8

33,1

Węgry

30,8

28,4

33

Włochy

30,3

25,4

34,9

Średni europejski czas pracy przed przejściem na emeryturę to 35,1 lat, co według danych z tabeli nieznacznie przewyższa wartości wyznaczone dla Polski.

Różnice pojawiają się nie tylko w skali makro, ale również mikro. W Australii prawo oficjalnie ustanawia 38-godzinny tydzień pracy, ale mieszkańcy tego kraju pracują średnio 2 godziny krócej. Szwedzi pracują natomiast około 143 godzin mniej w ciągu roku niż Amerykanie [źródło].

Według serwisu informacyjnego indiatimes.com w Meksyku, Arabii Saudyjskiej oraz Pakistanie pracuje się aż 10 h dziennie. Natomiast serwis Forbes.com zestawił roczny czas pracy dla wielu państw na świecie. Polska plasuje się na 6 miejscu wśród podanych państw.

czas pracy
Średni roczny czas pracy w krajach świata wg Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

Autor artykułu Niall McCarthy pisze, że Meksykanie pracują do 450 godzin dłużej rocznie niż Amerykanie, zarabiając 1/5 ich płacy. 29%  Meksykanów pracuje więcej niż 50 godzin tygodniowo. W Korei Południowej natomiast rząd bardzo aktywnie redukuje godziny pracy na rzecz czasu wolnego. Mimo tego kraj ten i tak plasuje się na drugiej pozycji zaraz za Meksykiem.

Urlop i przerwy w pracy

W Polsce jeśli pracownik pracuje w ciągu doby co najmniej 6 godzin przysługuje mu przerwa w pracy w wymiarze 15-60 minut. Długość przerwy zależy już od regulaminu wewnętrznego pracodawcy.  W większości krajów królują tzw. lunche, trwające od 30 minut aż do 2 godzin (Francja). Poza tym w krajach południowych Europy, takich jak Hiszpania, Włochy, Grecja, Chorwacja czy Malta, pracownicy nie obędą się bez sjesty.

Przerwa w pracy trwa tam od godziny do czterech godzin, zależnie od zawodu i lokalnego zwyczaju. Zaczyna się zwykle około godziny 12 lub 13. Po powrocie do pracy należy jednak przepracować odpowiednią ilość godzin, która pozwoli wyrobić dzienną normę.

Urlop przysługujący osobie pracującej w Polsce na pełny etat to 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy. Za granicą wygląda to nieco inaczej. Na całym świecie istnieje ogrom zasad przyznawania urlopów pracownikom. W tabeli przedstawione są wybrane państwa.

Wymiar urlopu w wybranych krajach

Kraj

Wymiar urlopu w skali roku

Finlandia

30 dni

Francja

30 dni (wraz z sobotami)

Litwa, Rosja

28 dni

Wielka Brytania

22 dni podstawy urlopu (+ 6 dni bank holidays), kolejne dni w zależności od ustaleń firmy i stażu pracy w danej firmie

Polska

20 dni – staż pracy < 10 lat
26 dni – staż pracy > 10 lat

Grecja

25 dni – staż pracy = 10 lat u tego samego pracodawcy lub 12 lat u różnych pracodawców

Norwegia

25 dni

Węgry

uzależniony od wieku pracownika – minimum 20 dni, maximum 30 dni

Hiszpania

30 dni kalendarzowy lub 22 dni roboczych

RPA

21 następujących po sobie dni w roku (liczone wraz z weekendami)

Niemcy

20 dni

Australia

4 tygodnie

Japonia

20 dni – staż pracy > 10 lat

Nowa Zelandia

po roku pracy 4 tygodnie

Korea Południowa

19 dni – staż pracy = 10 lat

USA

brak płatnego urlopu

Hong kong, Singapur

14 dni – staż pracy = 10 lat

Indie

1 dzień za każde 20 dni pracy w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego (po przepracowaniu 240 dni lub więcej w roku kalendarzowym)

Kanada

2-6 tygodni – w zależności od prowincji

Chiny

5 dni – staż pracy > 1 rok < 10 lat
10 dni – staż pracy > 10 lat < 20 lat
15 dni – staż pracy >20 lat

Emerytura

Wiek emerytalny w Polsce, wydłużony do 67 roku życia, to wciąż temat kontrowersyjny i budzący wiele emocji, zwłaszcza że dla większości młodych Polaków na wypłacenie emerytury w przyszłości już teraz brakuje budżetu. Przyjrzyjmy się, jak sprawa emerytury wygląda w innych krajach.

System emerytalny w wybranych krajach

Kraj

Wiek emerytalny [lata]

źródło emerytury

Polska

kobiety – 60

mężczyźni – 65
po reformie: 67 (stopniowe podwyższanie do 2040r. – kobiety, do 2020r. – mężczyźni)

ZUS, OFE

Islandia

67

  • fundusz emerytalny – zależny od opłacanych składek

  • powszechny zakład ubezpieczeń – zależny od czasu zamieszkania w Islandii

  • dodatkowo fundusze inwestycyjne

Szwajcaria

  • kobiety – 64

  • mężczyźni – 65

  • podstawowy system emerytalny (AHV) – obowiązkowy

  • prywatny zawodowy system emerytalny (BVG) – obowiązkowy

  • prywatne ubezpieczenia emerytalne – dobrowolne

Szwecja

61 – 67

  • obowiązkowy filar państwowy

  • dodatkowy filar zawodowy

  • dobrowolny filar indywidualny

Holandia

65
po reformie: 67 (stopniowe podwyższanie do 2024r.)

  • obowiązkowy system emerytalny

  • system zakładowy

  • dobrowolne oszczędzanie indywidualne


Prawo do podstawowej emerytury, tzw. AOW, nabywa każdy, kto pomiędzy 15 a 65 rokiem życia mieszkał w Holandii. Wysokość emerytury zależy tu od sytuacji życiowej emeryta.

Norwegia

62-75

3 filary. Wysokość podstawowej emerytury wyliczana jest na podstawie wysokości składek oraz długości okresu ich opłacania.

Bułgaria

  • kobiety – 60

  • mężczyźni – 63
    po reformie: mężczyźni – 65 (stopniowe podwyższanie do 2024r.),
    kobiety – 63 (stopniowe podwyższanie do 2026r.)

3 filary, z czego dwa są obowiązkowe.

Wypłata środków zgromadzonych w pierwszym filarze zależna jest od wysokości zarobków i długości ubezpieczenia. Drugi filar to odpowiednik polskich powszechnych towarzystw emerytalnych.

Grecja

67

  • IKA – Instytut Ubezpieczenia Społecznego (odpowiednik polskiego ZUS-u)

  • pracownicze programy emerytalne

  • indywidualne programy oszczędnościowe

Chorwacja

  • kobiety – 61,3

  • mężczyźni – 65

po reformie: 65 dla obu płci (stopniowe podwyższanie do 2030r.)

  • ubezpieczenie podstawowe

  • indywidualne konta emerytalne zarządzane przez towarzystwa emerytalne

  • dobrowolne, indywidualne formy oszczędzania

Węgry

62 lata i 6 miesięcy.

po reformie: 65 (stopniowe podwyższanie do 2022r.)

Do 2010 roku węgierski system emerytalny składał się z 3 filarów. Po reformie zostały dwa:

  • państwowy obowiązkowy

  • dobrowolny, prywatny.

Włochy

  • kobiety – 63,9

  • mężczyźni – 66,3 po reformie: 67 dla obu płci (stopniowe podwyższanie do 2021r.)

Aby otrzymać emeryturę, trzeba wykazać się co najmniej 20-letnim stażem ubezpieczeniowym.

3 filary:

  • obowiązkowy

  • dobrowolne prywatne otwarte fundusze emerytalne

  • indywidualne formy oszczędzania

Niemcy

65
po reformie: 67 (stopniowe podwyższanie do 2029r.)

  • fundusz emerytalny

  • renta zakładowa

  • prywatne ubezpieczenie emerytalne

USA

66
po reformie: 67 (stopniowe podwyższanie do 2027r.)

Social security – odpowiednik polskiego ZUS

Jak świat długi i szeroki, tyle jest sposobów rozliczania czasu pracy czy naliczania emerytur pracownikom. Widoczna jest jednak wyraźna tendencja do braku wypłacalności systemu emerytalnego, z czym wiąże się widoczne w tabeli stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego w wielu krajach. W Polsce toczy się odwieczna dyskusja na temat ZUS, któremu oddajemy dużą część naszych zarobków, a nie możemy liczyć na nic w zamian.

Dlatego młodzi ludzie decydują się na prywatne fundusze oszczędnościowe. Wielu z nich porzuca stały etat i wybiera karierę freelancera, co jest w dzisiejszych czasach coraz bardziej popularną ścieżką zawodową.

Sytuację osób pracujących zdalnie bardzo poprawiają takie serwisy jak useme.eu, które pomagają w uregulowaniu kwestii formalnoprawnych (Urząd Skarbowy, podatek dochodowy) i gdzie można rozliczyć prace zdalną oraz bez zbędnych formalności wystawić fakturę bez zakładania firmy.

Zapisz