Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: jak zostać freelancerem i wystawiać faktury?

Niepewna sytuacja ekonomiczna i zmieniające się restrykcje związane z pandemią sprawiają, że wielu przedsiębiorców i samozatrudnionych freelancerów zastanawia się nad alternatywnymi formami rozliczania usług, nie tylko prowadzeniem własnej firmy.

Z drugiej strony wciąż pokutuje mit, że wolny strzelec potrzebuje działalności gospodarczej. Do tego nowy obowiązek rejestrowania umów o dzieło w ZUS mylony jest obłożeniem tych umów składkami ubezpieczeniowymi. To z kolei sprawia, że freelancerzy zastanawiają się nad otwieraniem firm, aby sprostać wymaganiom klientów, dla których rozliczenie w oparciu o faktury VAT staje się wygodniejsze. Czy to oznacza, że w takiej sytuacji freelancerzy muszą rezygnować z umów o dzieło?

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej
Jak zamknąć firmę i nie stracić klientów? Jak wystawić fakturę, kiedy nie prowadzisz firmy?

Nie wszyscy wspominają przy tym, że własna działalność to również comiesięczne koszty, których nie można uniknąć: nie tylko wysokie składki ZUS, ale również opłaty biura rachunkowego lub księgowości, która zajmie się licznymi formalnościami i zadba o poprawność rozliczeń podatków.
Tymczasem freelancerzy mają również inne możliwości wystawiania faktur poza prowadzeniem firmy, bez konieczności rezygnowania ze swobody, jaką cieszą się osoby fizyczne na rynku pracy zdalnej.

Co robić, kiedy pracujesz jako samozatrudniony freelancer, a firma to dla Ciebie bardziej utrudnienie niż realna korzyść? Jak zawiesić działalność i jakie ma to konsekwencje? A jak zamknąć firmę i zacząć bezpiecznie rozliczać usługi jako freelancer-osoba fizyczna?

 

Samozatrudniony freelancer: jak zawiesić działalność?

Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza, że na jakiś czas przerywasz aktywność. Możesz zawiesić firmę na dowolny okres, jeśli nie jest krótszy niż 30 dni, i z dowolnego powodu.

Dlaczego przedsiębiorcy decydują się na zawieszenie firmy? Największa korzyść polega na tym, że w okresie zawieszenia nie opłacasz składek ZUS ani nie rozliczasz podatku dochodowego. W ramach zawieszenia nie musisz też składać deklaracji ZUS ani VAT.

Aby zawiesić działalność, wystarczy wypełnić wniosek i złożyć go w CIDG – można to zrobić również online, jeśli posiadasz profil zaufany oraz konto w CIDG. Firmę możesz zawiesić z dniem złożenia wniosku lub z datą późniejszą albo wcześniejszą.

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: jak zawiesić działalność?
Jak zawiesić działalność gospodarczą i zostać freelancerem?

System poinformuje Cię o złożeniu wniosku za pomocą komunikatu wyświetlonego na ekranie lub potwierdzenia wysłanego na adres e-mail. Potwierdzenie złożenia wniosku znajdziesz również w zakładce „Moje wnioski”.

Warto pamiętać, że znaczenie ma również dzień, jaki wskażesz jako zawieszenie działalności. Jeśli będzie to np. środek miesiąca, musisz opłacić całą składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz składkę na ubezpieczenie społeczne ZUS wysokości proporcjonalnej do ilości dni.

 

Zawieszenie firmy – jakie ma konsekwencje dla freelancera?

Największą korzyścią z zawieszenia firmy jest zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS. W przypadku działalności gospodarczych ze stażem powyżej 5 lat, które nie korzystają już z ulg dla przedsiębiorców, składki wynoszą nawet 1400 zł. Sumę tę należy zapłacić niezależnie od osiąganych przychodów.

Nie trzeba dodawać, że w niepewnej sytuacji ekonomicznej jest to spore obciążenie dla samozatrudnionego freelancera. Zawieszenie firmy jest więc sposobem na czasowe „odroczenie płatności”.

W czasie zawieszenia działalności nie jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, dlatego jeśli w tym czasie chcesz korzystać z opieki lekarskiej NFZ, zgłoś się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: jak zawiesić firmę?
Jakie są konsekwencje zawieszenia firmy? Co oznacza zawieszenie firmy?

Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza, że nie możesz w tym czasie wykonywać usług jako firma ani osiągać przychodów. Możesz natomiast kontynuować działania, które zabezpieczają Twoje źródła dochodów, np. utrzymywać stronę www lub portfolio online czy odpowiadać na zapytania ofertowe.

Możesz także odbierać płatności za usługi wykonane przed zawieszeniem, spłacać zobowiązania oraz zdobywać środki trwałe i wyposażenie.

Zawieszenie firmy nie zwalnia Cię natomiast z takich obowiązków, jak prowadzenie księgowości, składanie zeznań podatkowych lub opłacanie podatków (np. od nieruchomości, od środków transportu itp.). Nie opłacasz tylko podatku dochodowego.

 

Samozatrudniony freelancer: jak zamknąć jednoosobową działalność gospodarczą

Aby zamknąć firmę nie wystarczy tylko przestać świadczyć usługi pod jej nazwą i zamknąć stronę www. Działalność gospodarczą zamkniesz składając wniosek do CIDG o wykreślenie działalności – posłuży Ci do tego wniosek CIDG-1. Zrobisz to online, osobiście lub drogą pocztową.

CIDG automatycznie poinformuje o zamknięciu urząd skarbowy, ZUS oraz Główny Urząd Statystyczny i, jeśli Cię to dotyczy, KRUS.

 

Zamknięcie działalności gospodarczej: o czym musisz pamiętać?

Jakie są najważniejsze konsekwencje zamknięcia działalności gospodarczej dla freelancera? Przede wszystkim w świetle prawa stajesz się znowu osobą fizyczną. Nie rozliczasz się już z firmami na podstawie rachunku lub faktury (B2B). We współpracy z kontrahentami możesz natomiast korzystać z umów o dzieło lub zlecenia (umów cywilnoprawnych).

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: jak zamknąć firmę?
Jak zamknąć działalność gospodarczą i przejść na freelancing?

Zamknięcie działalności oznacza również, że nie możesz już odliczać od podatku dochodowego wydatków poniesionych na utrzymanie działalności, na przykład zakupu sprzętu elektronicznego, licencji na programy i narzędzia itp. Ma to znaczenie szczególnie dla tych freelancerów, którzy byli płatnikami VAT.

 

Zamknięcie firmy i freelancing: podatki i księgowość

Po zamknięciu firmy od zrealizowanych zleceń będziesz odprowadzać właściwy dla osób fizycznych podatek dochodowy według skali podatkowej. W takiej sytuacji utracisz możliwość rozliczenia podatku liniowego, ryczałtowego lub na podstawie Karty Podatkowej, które dostępne są dla firm. Dzięki temu do uregulowania kwestii podatkowych nie będziesz już potrzebował wsparcia zewnętrznej księgowości.

Podatek od Twoich przychodów odprowadzi klient. Za wykonane zlecenia pod koniec roku otrzymasz od klientów PIT 11, potwierdzający zawarcie umów cywilnoprawnych i sumy odprowadzonych podatków.

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: podatki
Jakie podatki płaci freelancer, a jakie firma? Zapłać niższy podatek bez firmy.

Ponieważ urzędy skarbowe same rozliczają podatników, nie musisz już wypełniać deklaracji podatkowych (takich jak PIT 36). Możesz ograniczyć się do sprawdzenia poprawności urzędowego wyliczenia, jednak nie jest to Twój obowiązek.

 

Zamknięcie firmy i freelancing: koszty uzyskania przychodu

Działalność gospodarcza to również wspomniana wyżej możliwość odliczania od podatku wydatków, jakie ponosisz w związku z wykonaniem pracy.

Nie wszyscy wiedzą jednak, że ten przywilej w podobnej formie dostępny jest również dla freelancerów, którzy nie zdecydowali się na własną firmę. Jako freelancer-osoba fizyczna zyskujesz możliwość korzystania z kosztów uzyskania przychodów (KUP).

Ustawowo wynoszą one 20% – ta część Twojego dochodu jest zwolniona z podatku, aby „zamortyzować” koszt, jaki musiałeś ponieść jako freelancer, aby wykonać zlecenie: prąd, licencję na narzędzie, zużycie komputera, zakupione materiały itp.

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: koszty i księgowość
jak freelancer może odliczać koszty od podatku bez firmy?

Kiedy rozliczasz się na podstawie umowy o dzieło i zdecydujesz się na przekazanie praw autorskich, Twoje koszty wzrosną do 50% – poziomu w zasadzie nieosiągalnego dla firm. Twój podatek dochodowy maleje zatem do 8,5%.

Dla umów zlecenia koszt uzyskania przychodu jest stały i wynosi 20%.

 

Zamknięcie firmy i freelancing: księgowość

Jako osoba fizyczna nie masz także obowiązku prowadzenia księgowości, a tym samym opłacania biura rachunkowego. Kiedy zamykasz działalność gospodarczą, wracasz do zwyczajnego odprowadzania podatku dochodowego według zasad ogólnych. Za rozliczanie Twojego podatku odpowiadać będą zleceniodawcy – do Ciebie będzie należało sprawdzenie poprawności oświadczeń PIT 36, przygotowanych przez urząd skarbowy.

 

Zamknięcie firmy i freelancing: ubezpieczenia społeczne

Najważniejsza zmiana dotyczy kwestii ubezpieczenia społecznego. Ponieważ wraz z zakończeniem prowadzenia formy ustaje Twój obowiązek opłacania składek na ZUS i ubezpieczenie zdrowotne, przestajesz również być objęty tymi ubezpieczeniami.

Składki będą za Ciebie odprowadzane, jeśli zawiążesz umowę zlecenia z wynagrodzeniem równym lub wyższym minimalnej płacy krajowej, jednak pewniejszym rozwiązaniem jest zgłoszenie się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, które daje dostęp do opieki medycznej NFZ. Podobnie jak firma możesz odliczyć od podatku wydatki na składkę ubezpieczeniową.

Ubezpieczenie emerytalne i socjalne możesz wykupić dobrowolnie w ZUS lub u prywatnego ubezpieczyciela.

 

Kiedy freelancer zamyka własną działalność: jak nie stracić klientów?

Samozatrudnieni freelancerzy obawiają się często, czy decyzja o zamknięciu firmy nie odstraszy klientów i nie spowoduje zakończenia współpracy? Wystawianie faktur i posiadanie własnej działalności kojarzy się bowiem z profesjonalizmem i większym bezpieczeństwem. Faktury i rachunki są też wygodniejszą dla kontrahentów formą rozliczenia niż zawieranie umów o dzieło lub zlecenia.

Tymczasem samo wystawienie faktury nie jest jeszcze gwarancją otrzymania zapłaty. Kiedy więc podejmujesz decyzję o zamknięciu firmy, zadbaj i o bezpieczeństwo swojego rozliczenia, i o wygodę kontrahentów. Pomogą Ci w tym profesjonalne portale pracy zdalnej dla freelancerów, które umożliwiają wystawianie faktur osobom fizycznym i gwarantują zabezpieczenie płatności.

Freelancing zamiast działalności gospodaraczej: jak zostać freelancerem i wystawiać faktury?
Faktury dla freelancerów bez firmy: alternatywy dla działalności gospodaraczej

 

Jak rozliczać pracę zdalną, kiedy freelancer nie ma firmy?

Kiedy zamykasz swoją firmę, stajesz się z powrotem osobą fizyczną i możesz skorzystać z innych form rozliczania wykonywanych usług. Poniżej znajdziesz listę możliwych rozwiązań.

Umowy o dzieło/umowy zlecenia

Faktura lub rachunek: nie
Miesięczne opłaty: nie
Odliczenie od podatku: tak, 20% lub 50% od każdej umowy zwolnione od podatku

To najpopularniejsza forma rozliczenia wśród freelancerów, dlatego nie obawiaj się, że zamykając firmę będziesz odstawał od większości wykonawców. Umowa o dzieło jest dla firmy prostsza do rozliczenia, a przy przekazaniu praw autorskich daje Ci również bardzo wysoką kwotę zwolnioną od podatku (koszt uzyskania przychodu).

 

Useme: faktura bez firmy dla freelancerów

Miesięczne opłaty: nie, darmowa rejestracja
Faktura lub rachunek: faktura VAT, również zagraniczna z VAT odwróconym
Odliczenie od podatku: tak, 20% lub 50% od każdej umowy zwolnione od podatku

Useme to rozwiązanie hybrydowe, dedykowane freelancerom. Serwis występuje tu w roli gwaranta, który z jednej strony chroni freelancera, a z drugiej również jego klienta. Zabezpieczenie Useme polega na tym, że freelancer otrzyma wynagrodzenie za pracę wykonaną w terminie i zgodnie z zamówieniem, a klient otrzyma zamówioną pracę lub usługę lub zwrot wpłaconych środków.

Rozliczenie z klientami odbywa się na podstawie faktury VAT, również dla firm zagranicznych (otrzymują oni fakturę bez VAT). Serwis zawiera z freelancerem umowę o dzieło. Wszystkie te umowy są rejestrowane w ZUS zgodnie z obowiązującymi przepisami. Na tej podstawie seris zamawia lub kupuje gotową pracę, jaką następnie przekazuje klientowi.

Ponieważ podstawą rozliczenia jest umowa o dzieło, freelancer może swobodnie przekazać prawa autorskie lub udzielić licencji, osiągając w ten sposób koszty uzyskania przychodu wysokości 50%. Wszystkie formalności związane z rozliczeniem umowy i faktury leżą po stronie Useme – klient otrzymuje fakturę, a freelancer wypłatę w kwocie netto. Serwis odprowadza podatek za usługi wykonane przez freelancera.

 

Działalność nierejestrowana

Faktura lub rachunek: faktura uproszczona
Miesięczne opłaty: nie
Odliczenie od podatku: nie

Działalność nierejestrowana dostępna jest tylko dla freelancerów, którzy wcześniej nie prowadzili firmy. Pozwala ona na wystawianie uproszczonych faktur przez osoby fizyczne, które nie chcą prowadzić “normalnej” firmy. Jako jedyna z dostępnych możliwości fakturowania dla osób fizycznych nie opiera się na podpisywaniu umów o dzieło.

Działalność nierejestrowana łączy się jednak z pewnymi utrudnieniami. Wszystkie zlecenia, na jakie wystawiasz faktury, nie mogą przekroczyć wartości połowy minimalnej płacy brutto (obecnie 1300 zł) w ciągu miesiąca. Po przekroczeniu tego progu zgodnie z prawem jesteś zobowiązany do zarejestrowana działalności w ciągu 7 dni.

Kiedy prowadzisz działalność nierejestrowaną musisz także prowadzić uproszczoną księgowość.

 

Akademicki inkubator przedsiębiorczości

Faktura lub rachunek: faktura
Miesięczne opłaty: tak
Odliczenie od podatku: tak

Inkubatory przedsiębiorczości to rozwiązanie odpowiednie dla tych, którzy mają wysokie koszty prowadzenia działalności (zakupy materiałów, narzędzi, technologii) lub startują z nowym projektem, co do którego nie są pewni, dlatego chcą skorzystać z ochrony, jaką daje AIP oraz możliwości wystawiania faktur kosztowych.

O czym musisz pamiętać, zanim zawiążesz umowę z inkubatorem? Większość z nich zawiera umowy o dzieło, jednak wymaga opłacania abonamentu za swoje usługi. Wartość abonamentów w większości inkubatorów jest zbliżona do ZUSu dla początkujących firm.

 

Jak zamknąć firmę i przejść na freelancing? Podsumowanie

Własna firma to oprócz możliwości wystawiania faktur i odliczania kosztów od podatku, to również comiesięczne wysokie składki, formalności i dodatkowe obowiązki. Takie połączenie sprawia, że freelancerzy w niepewnych czasach szukają alternatywnych rozwiązań, które pozwolą korzystać z części przywilejów, jakie daje działalność gospodarcza, ale bez obciążeń i stałych kosztów.

O czym warto pamiętać, kiedy nie chcesz już dłużej prowadzić firmy? Przede wszystkim o tym, że zamknięcie działalności nie musi oznaczać, że stracisz możliwość fakturowania klientów. Freelancerzy, którzy decydują się na zamknięcie z własnej firmy, mają do dyspozycji kilka rozwiązań. Różnią się one od siebie podstawą prawną, kosztami i sposobem rozliczenia. Ich podstawą będą głównie umowy o dzieło i zlecenia.

Na co warto zwrócić uwagę, wybierając alternatywne rozwiązanie?