Jaki font wybrać do strony www?

Trudno przecenić znaczenie, jakie ma font dla twojego projektu. Font potrafi całkowicie zmienić charakter całej strony. Nadaje lekkości albo stwarza wrażenie solidności i pewności, może także… zachęcać do czytania lub odstraszać użytkowników.

DTP zostawia projektantom więcej swobody, podczas gdy projektowanie dla internetu wymaga uwzględnienia specyfiki medium i odmiennego „typu” lektury. Nieprzypadkowo dla web designerów najważniejsza jest czytelność.

Kiedy mówimy o czytelności, mamy zwykle na myśli dwie cechy fontu. Pierwsza to rozpoznawalność kształtów liter, druga – to czytelność rozumiana jako łatwość czytania słów, zdań i całych akapitów.

Oczywiście każdy projekt ma swoje wymagania, założenia i cele. Kiedy jednak szukamy fontu używanego do wyświetlania zawartości strony – czyli większych partii tekstu – można przyjąć kilka zasad. Jakich fontów szukać?

Wielkość oka i apertury

Oczywiście chodzi tu o wielkość przestrzeni wewnątrz liter (np. o, p, b) lub szczelin między liniami (jak w literach s lub c). Duże przestrzenie zwiększają czytelność, ponieważ to one odpowiadają za kształt liter.

Kroje pisma z większymi przestrzeniami zazwyczaj mają także większą wysokość x, zwłaszcza w porównaniu do wydłużeń dolnych i górnych, jak w literach p czy b. Większa wysokość x pozwala także na stworzenie odpowiednio dużej przestrzeni w literach z aperturami, takich jak e czy c.
Wielkość apertury czyli „niedomkniętej” przestrzeni wewnątrz litery, również ma wpływ na czytelność. Im szersza, tym łatwiej będzie rozpoznać literę – można to łatwo sprawdzić porównując kształt liter o i e danego kroju.

Tyle jeśli chodzi o „klasyczne” zasady dotyczące wpływu wysokości x i wielkości przestrzeni wewnątrz litery. Przy wyborze kroju pisma warto także zwrócić uwagę na połączenia brzuszka i trzonu litery, jak w literach d lub n. Ostre połączenia sprawdzają się lepiej niż łagodne wygięcia. Ma to związek z wyświetlaniem liter w pikselach – wąskie kąty wyświetlają się wyraźniej i czynią krój przyjaźniejszym dla stron www.

Kontrast

Spór o to, czy bardziej czytelny jest font szeryfowy czy bezszeryfowy, traci na znaczeniu w przypadku projektowania stron www. W przypadku krojów o małej wysokości szeryfy zaciemniają litery, zlewając się z ich trzonami, z kolei w przypadku większych wysokości szeryfy „prowadzą” oko, teoretycznie ułatwiając czytanie.

Szeryfy pochodzą z tradycji pisma ręcznego, podobnie jak sam kontrast linii w piśmie. W przypadku stron internetowych to kontrast, nie szeryfy lub ich brak, mają największy wpływ na czytelność. Cienkie linie w krojach o wysokim kontraście mają tendencję do „znikania” na monitorach i wyświetlaczach, męcząc wzrok i utrudniając czytanie.

Większość fontów zawiera przynajmniej minimalny kontrast między liniami pisma, aby zapewnić mu równowagę i harmonijny wygląd. Ma to związek z tym, że linie poziome sprawiają wrażenie optycznie lżejszych niż pionowe dokładnie tej samej szerokości. Mniejszy kontrast zazwyczaj przekłada się na większą czytelność.

Kształty liter

Kiedy już odkryjesz idealny font, zanim zaczniesz zażółcać gęślą jaźń i testować, jak będzie wyglądała nazwa domeny, wpisz tylko jedno słowo „1Illinois”. Ta jedna kombinacja liter i cyfry pokaże ci, czy wybrany font rzeczywiście nadaje się do używania na stronie.

Po pierwsze, „1Illinois” zawiera litery z otwartą i zamkniętą przestrzenią wewnątrz znaku (o i s ) oraz n dla oceny kontrastu i sposobu połączenia brzuszka z trzonami. Po drugie – i najważniejsze – ten krótki „tekst” zawiera cztery najtrudniej rozpoznawalne znaki: 1, małe l, wielkie i oraz małe i, którego kropka w niektórych krojach ma tendencję do „zlewania się” z trzonem litery.

Klasycznym przykładem jest tu font Gil Sans – chociaż ma swoich zwolenników, nie nadaje się do dużych tekstów na stronach www, ponieważ wymienione wyżej litery są do siebie zbyt podobne. W przypadku takich kombinacji znaków szeryfy poprawiają czytelność tekstu, jednak – jak pisaliśmy w poprzednim punkcie – nie zawsze sprawdzają się na stronach internetowych.

Wybierając font bezszeryfowy do swojego projektu zwracaj uwagę na to, czy litery mają odróżnialne kształty: czy wielkie i nie zlewa się z małym l, czy e nie ma apertury tak małej, że przypomina o. Zazwyczaj asymetria i duża różnorodność kształtów wraz z większą wysokością x owocują większą czytelnością dla dłuższych partii tekstu.

Rytm

To jedna z ważniejszych i jednocześnie… trudniejszych do sprecyzowania właściwości dobrego fontu. Rytmu nie należy mylić z czcionkami typu monospace, chociaż w obu przypadkach chodzi o wielkość powierzchni, jaką zajmuje dana litera.

Za pomocą rozświetlania możesz ścieśnić litery w nagłówkach lub odrobinę rozluźnić w tekstach składanych tylko kapitalikami. Nie ma to jednak wpływu na rytm, w jakim „pojawiają” się wydłużenia i linie trzonów liter.

Nie zabieraj się do oceny fontu z narzędziami matematycznymi, linijką i cyrklem. Aby uzyskać taki efekt idealnej równowagi projektant musi… zrezygnować z właściwych proporcji liter kosztem ich czytelności. Kiedy oceniasz rytm pisma, zaufaj swoim oczom. Chodzi tu bardziej po powtarzalność i przewidywalność rytmu, a nie o jego dokładność.

Wiek

Chociaż to może zabrzmieć dziwnie, sprawdzaj czas powstania danego fontu.

Projektanci, którzy tworzyli klasyczne dziś fonty – Helvetica, Gil Sans – pracowali w czasach, kiedy ich kroje były używane tylko do druku. Nie musieli zatem zmagać się z różnymi urządzeniami mobilnymi, responsywnością i pikselami, które zniekształcają kształt liter.

Szukaj fontów, które powstały w ciągu ostatniego pięciolecia, najdalej dekady, a nie tych, od których powstania minęło półwiecze. Dużym plusem może być tez wskazówka, czy projektant zajmuje się tworzeniem fontów przeznaczonych konkretnie do wyświetlania na różnych typach urządzeń.

Każdy projekt ma inne wymagania, które na pewno wpłyną na twoją pracę, a tym samym nie znajdziesz jednego fontu, który sprawdzi się we wszystkich sytuacjach. Najczęściej designerzy zmagają się z czytelnością dużych partii tekstu. Jeśli jednak pracujesz dla międzynarodowej firmy, będziesz musiał zawęzić poszukiwania do kroju, który zawiera znaki dodatkowe; publikacja wyników badań naukowych będzie wymagała przetestowania zestawów cyfr.

Szukając fontu dla siebie, zwracaj uwagę na duże przestrzenie wewnątrzliterowe, na apertury, kontrast pisma, wyraźnie rozpoznawalne kształty liter i jego rytm. Swoje „typy” z dużym prawdopodobieństwem znajdziesz przede wszystkim wśród fontów zaprojektowanych w ciągu ostatniej dekady.

Podpowiedzi fontowe:

• Lato lub FF more Pro Łukasza Dziedzica
• FF Tisa i FF Tisa Sans Mitji Miklavčiča
• Fira
• Ideal Sans
• Effra Daltona Maaga
• Merriweather

Jak stworzyć efektywną hierarchię typografii

Zapisz

Zapisz